روز عرفه، روز درخواست از خداوند

توصیه‌های آیت‌الله تهرانی به مناسبت عرفه

بسم الله الرحمن الرحیم

                                                                   
روز عرفه، روز درخواست از خداوند
 
«رُوی عن رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلّم قال: أوحی الله تعالی إلی بعض أنبیائه لَو أَنَّ أَهلَ سَبعِ سَمَاوَاتٍ وَ أَرَضِینَ سَأَلُونِی جَمیعاً فَأَعطَیتُ کُلَّ وَاحِدٍ مِنهُم مَسْأَلَتَهُ مَا نَقَصَ ذَلِکَ مِن مُلکِی مِثْلَ جَنَاحِ بَعُوضَةٍ وَ کَیفَ یَنقُصُ مُلکٌ أَنا قَیِّمُه‏.»
 
در روایتی است که از پیغمبر اکرم نقل شده است که خداوند وحی فرستاد به بعضی از پیامبرانش که این متن وحی الهی است که بر فرض که اهل هفت آسمان و تمام زمین، همگی از من درخواست کنند و به هرکدام هرچه که خواستند را بدهم، از خزانه، حکومت و فضل الهی ذرّه‏ای کاسته نمی‌شود؛ حتی مثل یک بال پشه هم از خزانه من کم نمی‌شود؛ و چطور ممکن است که از فضل الهی کاسته شود در حالی که من سردمدار آن هستم!؟
 
روز امید خوشبختی برای همه
 
روایتی دیگری از زین العابدین صلوات الله علیه آمده که محدّث قمی هم آن را در مفاتیح نقل کرده است؛ در آن روایت آمده است که روز عرفه بود و حضرت دیدند که سائلی دارد از مردم، یعنی غیر خدا، درخواست می‌کند؛ حضرت به او فرمود: وای بر تو! در چنین روزی از غیر خدا تقاضا و درخواست می‌کنی!؟ و حال آنکه امید می‌رود در چنین روزی فضل الهی شامل طفل‌هایی شود که در رحم مادر هستند. امید است که اینها خوشبخت و سعادتمند شوند.
 
روز عرفه، روز دعا و درخواست
 
«رُوِیَ عَنِ البَاقِرِ عَلَیهِ‏السَّلَامُ قَالَ إِنَّ یَوْمَ عَرَفَةَ یَوْمُ دُعَاءٍ وَ مَسْأَلَةٍ». یکی از آن مقاطعی که این اسلحه بُردش بیشتر است و در اجابت سرعت دارد، ‌روز عرفه است. حتّی تعبیر امام باقر (علیه‏السلام) این است که اصلاً‌ روز عرفه، روز دعا و درخواست از خداوند است. یعنی در این مقطع زمانی بخصوص سرعت اجابت دعا بیشتر است.
 
تنها امید جاماندگان
 
«مَنْ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ إِلَى قَابِلٍ إِلَّا أَنْ یَشْهَدَ عَرَفَةَ» حضرت امام جعفر صادق(ع) فرمودند: اگر کسی در ماه مبارک رمضان مورد مغفرت الهی قرار نگیرد غفران برای او نیست مگر آنکه عرفه را درک کند.
 
از این روایت دو مطلب به دست می‏آید: یکی، عظمت ماه مبارک رمضان از نظر گسترش مغفرت الهی است که همه را در بر می‌گیرد. دوم، عظمت عرفه است. در ماه مبارک رمضان، زمان مطرح است. ممکن است برای عرفه هم زمان مطرح باشد؛ یعنی روز خاص و هم مکان مورد نظر باشد که آن زمین عرفات است. ولی مسلّماً زمان در اهمیت موضوع دخالت دارد که روز عرفه است. از لحاظ قید زمان، اگر کسی در ماه مبارک رمضان مورد مغفرت الهی قرار نگرفت، مسلّماً اگر در روز عرفه از خداوند طلب مغفرت کند مورد مغفرت الهی قرار خواهد گرفت.
 
فضیلت زوّار امام حسین در عرفه
 
مسأله مهم در روز عرفه زیارت امام حسین (علیه‏السلام) است که در حدیث آمده است خداوند قبل از آنکه به سرزمین عرفات نظر کند، به زائرین امام حسین (علیه‏السلام) نظر می‌افکند و این نظر افکندن در زمان‌های حساس و سرنوشت‌ساز مانند شب قدر، عید فطر، عید قربان و عید غدیر می‌باشد که افضل اعمال در این زمان‌ها زیارت امام حسین(علیه‏السلام) است.
 
این روز را از دست ندهید!
 
هر لحظه‌ای از لحظات امروز برای ما گرانبها است؛ بخصوص برای دعا و درخواست از خداوند. این فرصت بهترین فرصت است. پس این فرصت را از دست ندهید! به خصوص از ظهر تا هنگام غروب را که در روایات وارد شده است. به دوستان می‏خواستم سفارش کنم که این چند ساعت را غنیمت بشمارید. بدانید اگر می‏خواهید مشکلاتتان را حل کنید ـ‏که همه ما ‏مشکلات داریم‏ـ بیایید ‌این چند ساعت را درِ خانه خدا بروید و از او بخواهید؛ چه حاجت‏های مادّی را و چه معنوی را، همه را از او بخواهید. چون امروز بُردِ دعا خیلی زیاد است. بخصوص درباره دیگران اگر دعا کنید، ما در روایت داریم که خدا چند هزار برابر به شما اعطا می‏کند.
 
از همه شما التماس دعا دارم؛ من را هم فراموش نکنید و دعا کنی
حدیث دوم:
 
حدیث:
 
روی عن الصادق(علیه ‏السلام) قال: قال النبیُّ(صلَّی‏ الله‏ عَلیه ‏وَ‏آله ‏وَسلَّم):
 
أَ لَا أَدُلُّکُمْ عَلَى سِلَاحٍ یُنْجِیکُمْ مِنْ أَعْدَائِکُمْ وَ یُدِرُّ أَرْزَاقَکُمْ قَالُوا بَلَى یَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ تَدْعُونَ رَبَّکُمْ بِاللَّیْلِ وَ النَّهَارِ فَإِنَّ سِلَاحَ الْمُؤْمِنِ الدُّعَاءُ.[1]
ترجمه:
 
امام صادق از پیامبر اکرم نقل کردند که حضرت به اصحاب خویش فرمود: آیا شما را به سلاحی راهنمایی نکنم که از دست دشمنان نجاتتان داده و روزی‌تان را فراوان نماید؟!
 
گفتند: آری! ای رسول خدا. حضرت فرمود: پروردگارتان را شب و روز بخوانید که سلاح مومن دعای او است.
 
شرح:
 
روایت از امام صادق(صلوات‏الله‏علیه) منقول است که حضرت فرمودند که پیغمبر اکرم خطاب به جمعی فرمودند: آیا شما نمی‏خواهید که شما را راهنما شوم به سلاحی که شما را از دشمن ایمنی بخش است و رهایی می‏دهد و روزی‏های شما را فراوان می‏کند؟ آن جمع در جواب عرض کردند بله، بفرمایید. حضرت فرمودند: «تَدْعُونَ رَبَّکُمْ بِاللَّیْلِ وَ النَّهَارِ»؛ یعنی دعا کنید در شب و روز. بعد هم علّتش را فرمودند: «فَإِنَّ سِلَاحَ الْمُؤْمِنِ الدُّعَاءُ»؛ چون سلاح مؤمن دعای او است؛ یعنی همان درخواست‏هایش از خداوند.
 
ما روایات متعدّدی داریم که در آنها همین مضمون هست. حتّی در روایتی از امام هشتم(علیه‏السلام) آمده که ایشان اصلاً از دعا تعبیر می‏کنند به «سلاح انبیا». روایت این است که حضرت فرمودند: «عَلَیْکُم بِسِلَاحِ الْأَنْبِیَاء قِیلَ وَ مَا سِلَاحُ الأَنبِیَاءِ قَالَ الدُّعَاء».[2]؟ حضرت در پاسخ فرمودند اسلحه انبیا دعا است. حضرت فرمودند بر شما باد به سلاح پیامبران؛ به حضرت گفته شد که سلاح انبیاء چیست
ما در روایات بسیاری داریم و اصلاً جزء متن معارف ما است که معجزات و کرامات انبیا و اولیای خدا، بر اثر دعاهای آنها بوده است. حضرت عیسی(علیه‏السلام) مرده را با دعا زنده می‏کرد. شنیده‏اید و در قرآن هم دارد که با دعا مرده را زنده می‏کرد. پس کرامات اولیا و انبیا مربوط به دعای آنها بوده است. لذا در این روایت دارد: «عَلَیْکُم بِسِلَاحِ الْأَنْبِیَاء»؛ امام رضا(علیه‏السلام) این‏طور فرمود. پیغمبر هم فرمود: «فَإِنَّ سِلَاحَ الْمُؤْمِنِ الدُّعَاءُ».
 
این سلاح بُردش در زمان‏های مختلف، مختلف می‏شود. بُردِ دعا یعنی چه؟ یعنی «سرعت اجابت» که زودتر به اجابت می‏رسد. یک زمانی است که همین سلاح را به کار می‏بری، ولی طول می‏کشد تا به اجابت برسد. یعنی این سلاح مُسلّماً ‌بُرّا است و به طور قطع اثر و بُرش دارد؛ اما این برّایی در بعضی مقاطع خاصّ زمانی سرعت بیشتری دارد و زودتر به اجابت می‏رسد.
 
حالا یک روایت دیگر می‏خوانم. «رُوِیَ عَنِ البَاقِرِ عَلَیهِ‏السَّلَامُ قَالَ إِنَّ یَوْمَ عَرَفَةَ یَوْمُ دُعَاءٍ وَ مَسْأَلَةٍ».[3] یکی از آن مقاطعی که این اسلحه بُردش بیشتر است و در اجابت سرعت دارد، ‌روز عرفه است. حتّی تعبیر امام باقر(علیه‏السلام) این است که اصلاً‌ روز عرفه، روز دعا و درخواست از خداوند است. یعنی در این مقطع زمانی بخصوص سرعت اجابت دعا بیشتر است.
 
این روایت را هم دیده‏ید که محدّث قمّی هم در مفاتیح‏الجنان نقل می‏کند که امام زین‏العابدین(صلوات‏الله‏علیه) روز عرفه‏ای دیدند که عدّه‏ای دارند از مردم درخواست می‏کنند و به قول ما تکدّی می‏کنند؛ فرمودند وای به حال شما! آیا در این روز از غیر خدا چیزی می‏خواهید؟! امروز، روزی است که امید این می‏رود که جنین‏هایی که در رحم مادرها هستند و سیاه بختند، ‌بر اثر دعا خوشبخت شوند. یعنی دعا امروز این‏قدر بُرد دارد.
 
حالا به دوستان می‏خواستم سفارش کنم که این چند ساعت را غنیمت بشمارید. بدانید اگر می‏خواهید مشکلاتتان را حل کنید ـ‏که همه ما ‏مشکلات داریم‏ـ بیایید ‌این چند ساعت را درِ خانه خدا بروید و از او بخواهید؛ چه حاجت‏های مادّی را و چه معنوی را، همه را از او بخواهید. چون امروز بُردِ دعا خیلی زیاد است. بخصوص درباره دیگران اگر دعا کنید، ما در روایت داریم که خدا چند هزار برابر به شما اعطا می‏کند. از همه شما التماس دعا دارم؛ من را هم فراموش نکنید و دعا کنید.